ወረፋ እስከመቼ?

(ethiopianreporter) ከሌሊቱ ዘጠኝ ሰዓት ጀምሮ ለስኳርና ዘይት ሸመታ በሸማቾች ኅብረት ሥራ ማኅበሩ ሱቅ አካባቢ ወንድ ልጃቸውን ያሰለፉት ፈልገው ሳይሆን ለልጆቻቸው ብለው እንደሆነ ይናገራሉ፡፡

‹‹ስኳሩ ቢቀር ዘይት መግዛት ግድ ነው፡፡ እኔ ተሰልፌ መግዛት አልችልም፡፡ ወረፋው እንደምታይው ነው፡፡ ከ200 ሰው በላይ ተሰልፎ ማየቱ ተስፋ ያስቆርጣል፤ ባይገዛስ ያስብላል፡፡ ልጄን ከሌሊቱ ዘጠኝ ሰዓት ለወረፋ ከመላኬ ቀደም ብሎ ባለው ቀን ንጋት ላይ ወረፋ ይዞ ስኳርና ዘይት እንዲገዛ ልኬው ነበር፡፡ ሆኖም ከረፋዱ 5 ሰዓት አካባቢ ሲሆን ባዶ እጁን ተመለሰ፡፡ ለምን እንደሆነ ስጠይቀው ‹ባይበላ ይቅር ይህን ያህል ሰዓት ለምን እንሰለፋለን› ነበር ያለኝ፡፡››

በልደታ ክፍለ ከተማ ወረዳ 8 በዱሮው ቀበሌ 50 በግ ተራ አካባቢ በተለምዶ ጌጃ ሰፈር ከሚገኘው የሸማቾች ኅብረት ሥራ ማኅበር ለአራት በመሆን የገዙትን 20 ሊትር ዘይት ለመካፈል ሲሉ ያገኘናቸው እናት የነገሩን ነበር፡፡

‹‹የደርግን ጊዜ አስታወሰኝ፡፡ በወር አንዴ በራሽን እንድንወስድ በተወሰነልን ቀን ከቀበሌው የምንሰለፈው በጠዋት ነበር፡፡ በወቅቱ ስኳር፣ ዘይት፣ ጨው፣ ሻይ ቅጠል፣ ሳሙናና የመሳሰሉት እንደቤተሰብ ብዛት ይሰጠን ነበር፡፡ ቡና፣ ፓስታና መኮረኒ በግድ ውሰዱም ይባል ነበር፡፡ የፉርኖ ዱቄት፣ እህልና ጥራጥሬም እናገኝ ነበር፡፡ ለዳቦ ወረፋ የተደባደብንበት ጊዜ ዛሬ አልፏል፡፡ አሁን ደግሞ ለዘይትና ለዘይት ጀሪካን የምንደባደብበት ጊዜ ሆኗል፡፡››

በአካባቢው በለስ ቀንቷቸው ስኳርና ዘይት አግኝተው ከሚሔዱ ሸማቾች ለመገንዘብ የቻልነው፤ ሸማቹ በተደጋጋሚ እየመጣ የሚገዛበት ሁኔታ ወረፋውንና ችግሩን እንዳባባሰው ነው፡፡ አምስት ኪሎ ስኳር ለሚገዛ አንድ ሰው ለወረፋው 20 ብር ስኳሩን ለገዙበትም በድርድር ከፍለው የሚወስዱ አሉ፡፡ በተለያየ መታወቂያና ራሽን እየተጠቀሙም በየቀኑ ወረፋውን የሚያጨናንቁት፤ ራሽናቸውን በቀጥታ ለመጠቀም የሚመጡት እንዳሉ ሆነው፤ ወረፋውን ለመሸጥ የሚመጡ ናቸው፡፡

በሌሊት በወረፋ ተሰልፎ ዘይትና ስኳር መግዛት የአንድ ወር ጊዜን አስቆጥሯል፡፡ በቦሌ፣ በአራዳ፣ በየካ፣ ኮልፌ ቀራንዮና በሌሎቹም ክፍለ ከተሞች በሚገኙ የሸማቾች ኅብረት ሥራ ማኅበራትና በኢትፍሩት ሱቆች ደጃፍ ከወጣት እስከ አዛውንቱ ተሰልፎ ማየቱ እስካሳለፍነው ሳምንት ድረስ የነበረ ታሪክ ነው፡፡

በ22 ማዞርያ፣ ቄራ፣ ሜክሲኮና ዘነበወርቅ አካባቢ ደግሞ ስኳርና ዘይት ለመግዛት የተሰለፉ ሸማቾች ሰልፉን እንዳይረብሹ በፖሊስ እየተጠበቁ ሲሸምቱም ነበር፡፡
በኮልፌ ቀራንዮ ክፍለ ከተማ ወረዳ 5 ያገኘኋቸው ነዋሪ በግንቦት መጀመርያ አካባቢ የሚያዝያ፣ የግንቦትና የሰኔ ወራት የዘይትና የስኳር መግዣ ራሽን እንደተሰጣቸው ነግረውናል፡፡ ሆኖም ግን ወረፋ ጠብቀው ለመግዛት ሞራሉ እንደሌላቸው ይገልጻሉ፡፡ ‹‹ዘይትና ስኳር ለመግዛት ብዬ አንድ ቀን አላጠፋም፡፡ በውድ ዋጋም ቢሆን አለ ከተባለበት ስፍራ እገዛለሁ፡፡››

አራዳ ክፍለ ከተማን ጨምሮ በአብዛኞቹ ክፍለ ከተሞች የዘይትና ስኳር መግዣ ራሽን ለሸማቹ ደርሶት የነበረ ቢሆንም ሸማቹን ከሰልፍ አላዳኑትም፡፡ በመታወቂያ መጠቀምም ቢሆን እንዲሁ፡፡

በሜክሲኮና 22 ማዞርያ አካባቢ በሚገኙ የኢትፍሩት መሸጫ ሱቆች ከተሰለፉ ሸማቾች የሰማነው ደግሞ ስኳር ሲገዙ በግዳጅ አንድ ኪሎ ቲማቲም ወይም ሽንኩርት ውሰዱ መባላቸውን ነው፡፡ ‹‹ይህ አግባብ አይደለም፡፡ ሰው የሚፈልገውን እንጂ ዕቅዱ ያልሆነውን በግድ ግዛ ሊባል አይችልም፡፡ ምርጫ ስለሌለ ከሁለት አንዱን እንወስዳለን፡፡ ሽንኩርቱ ግን የሚፈለግ ዓይነት አይደለም፡፡ መርጦ መግዛትም አይቻልም፡፡›› ያለችን ማርታ ውቤ የተባለች ሸማች ናት፡፡

ከሰኞ ግንቦት 15 ቀን 2003 ዓ.ም. ወዲህ ደግሞ የሸማቹን የስኳርና የዘይት ፍላጎት ሊያስተነፍሱ ይችሉ የነበሩትና ላለፉት ሁለት ወራት በስኳርና ዘይት አቅርቦት እጦት ባዶዋቸውን የከረሙ የንግድ ሱቆች፤ የንግድ ፈቃዳቸውን በመያዝ የፈለጉትን ያህል ዘይትና ስኳር ከሸማቾች ኅብረት ሥራ ማኅበራት መግዛትና በተቀመጠላቸው የዋጋ ተመን ለኅብረተሰቡ መሸጥ እንደሚችሉ ተገልጿል፡፡ ሸማቹን ከሰልፍ ይታደጉት ይሆን?

በምሕረት ሞገስ