የደቡባ አፍሪካ ስምምነት ሲፈረም ሰላም ያመጣል፣ የትግራይ ህዝብ ከከበባ ይወጣል፣ በትግራይ ልማት፣ ኢንቨስትመንት፣ ንግድ የመሳሰሉ ኢኮኖሚክ እንቅስቃሴዎች ይጠናከራሉ፣ የስራ እድሎች ይፈጠራሉ፣ በጦርነት በጣም የተጎዳ ማህበረሰብ ስለሆነ ህዝቡን የማቋቋም ስራ ይሰራል፣ ተፈናቃዮች ወደ ቅያቸው ይመለሳሉ፣ የጥይት ድምጽ መስማት ይቆማል ወዘተ የሚል ትልቅ ተስፋ ነበር፡፡
የደቡብ አፍሪካው ስምምነት ከተፈረመ አንድ አመት ተኩል ሆነው፡፡ ህዝቡ እንኳን ከስምምነቱ አገኛለሁ ብሎ የጠበቀው ሊሆን እንደውም ወደ አራተኛ ዙር ጦርነት ውስጥ እንዲገባ እየተደረገ ነው፡፡ በዚያ ያሉ መሪዎች፣ እነ አቶ ጌታቸው ረዳ፣ በአብይ አህመድ ወጥመድ ውስጥ በመግባት፣ ለብልጽግናዎች በመታዘዝ ፣ የትግራይ ማህበረሰብ ከአማራው ማህበረሰብ ጋር የበለጠ ደም እንዲቃባ ለማድረግ እየሰሩ ነው፡፡ ምን አይነት መርገምት ነው ወገኖች ???? ባለፈው ጦርነት ምክንያት ያለቁትን በመቶ ሺሆች ትተናቸው፣ በህይወት ካሉ 10 ወጣቶች ሶስቱ አካለ ስንኩል ናቸው ብሎ አንድ ሰው ነግሮኝ ነበር፡፡ ከዚህ ሁሉ ስቃይ በኋላ፣ ሌላ ጦርነት ?????
በጣም የማምንበት ጉዳይ አለ፡፡ የትግራይ ማህበረሰብ መሰረታዊ ችግር የሚፈታው በስሜኑ የአገራችን ክፍል ሰላም ሲኖር ብቻ ነው፡፡ ያ ደግሞ ሊሆን የሚችለው ከአጎራባች ማህበረሰባት ጋር እጅና ጓንት ሲኮን ነው፡፡ ትግራይ በስሜን ከኤርትራ፣ በምእራብና ደቡብ ምእራብ ከጎንደር፣ በደቡብ ከወሎ ጋር ተዋስነው ባለበት፣ ከአማራውና ከኤርትራ ወገኖች ጋር ሰላም ካልተመሰረተ፣ መነጋገር፣ መግባባት ከሌለ፣ ያሉ አወዛጋቢ ጉዳዮች ሁሉንም አሸናፊ ባደረገ መልኩ መፍታት ካልተቻለ እንዴት ነው የትግራይ ህዝብ ሰላም የሚያገኘው ????
ወደ ትግራይ የሚያስወጡና የሚያስገቡ አስራ አራት መንገዶች አሉ፡፡
ከኤርትራ በባድመ፣ በራማ/አድዋ/ በጾሮናና በዛላምባሳ በኩል በአራት መስመር፣
ከአማራ ክልል ጎንደር በአዲ ጎሹ፣ በቆራቲት፣ በማይጠምሪ በኩል በሶስት መስመር፣ ከአማራ ክልል በዋገመራ ዞን በሰቆጣ/አቢአዲ፣ ሰቆጣ/ሳምሪና በሰቆታ/ዛታ/ኮረም በኩል በሶስት መስመር፣
ከአምራ ክልል ከሰሜን ወሎ ፣ ሙጃ/ኮረም፣ በቆቦ/አላማጣ/ማይጨውና በቆቦ/አላማጣ/መኾኔ በኩል፣ በሶስት መስመር፣
ከአፋር ክልል በአፋር ዞን ሁለት በመቀሌ/አባላ በኩል በአንድ መስመር፣
በትግራይ ካሉ 14 መንገዶች በአስራ ሶስቱ እንቅስቃሴ ከሌለ፣ ንግድ፣ ኢንቨስትመንት ፣ ልማት እንዴት ሊኖር ይችላል ? ሌሎች ወደ ትግራይ፣ ትግራይ ያሉ ወደ ሌሎች አካባቢዎች በነጻነት መንቀሳቀስ ካልቻሉ፣ አካባቢው የጦርነት ቀጠና ከሆነ እንዴት ለትግራይ ወጣት ተስፋ መስጠት ይቻላል ?????
በህወሃት ውስጥ የሀሳብ ልዩነትና መከፋፈል እንዳለ ይሰማል፡፡ በአንድ በኩል እንደ ጌታችው ረዳ ያሉ አሉ፣ የነ አብይ አህመድ ታዛዦችና ጫማ ጠራጊዎች የሆኑ፡፡ በሌላ በኩል እነ ማንጆሪኖ አሉ፣ “አብይ አህመድ እንኳን አገር ወረዳ መምራት የማይችል፣ ለትግራይ ህዝብ መከራ ዋነኛ ምክንያት የሆነ ነው” ብለው የሚያምኑና ከብልጽግና ጋር በነ ጌታቸው ረዳ እየተደረገ ያለውን መሽኮርሞም የሚቃወሙ፡፡ “በአንድ በኩል ከአማራ ማህበረሰብ ጋር መነጋገር መወያየት እርቅ መመስረት ያስፈልጋል፣ የትግራይና የአማራ ህዝብ አንድ ነው” የሚሉ አሉ፣ በሌላ በኩል አሁንም በዘር ፖለቲካ የሰከሩ፣ አሁን ጥጋቸው ያልተነፈሰላቸው፣ የትግሬ መሬት እያሉ የሚያናፉ እብዶችም አሉ፡፡
እነዚህ ህወሃት ውስጥ ያሉ እብዶች፣ በአብይ አህመድ ወጥመድ ውስጥ ገብተው፣ ለህዝብ የሚጠቅመውን ሳይሆን ፣ ለአማራ ካላቸው ጥላቻ የተነሳ፣ ለአብይ የሚጠቅመውን ስራ እየሰሩ ነው፡፡ እነ ጌታቸው ረዳ፡፡ ራያን በጉልበት ተቆጣጥረዋል፡፡ በጉልበት ራያን ተቆጣጥረው እስከመቼ ይዘልቃሉ? የሚታይ ይሆናል፡፡
አሁንም እላለሁ፣ በአስቸኳይ የህወሃት ኃይሎች ከራያ መውጣት አለባቸው፡፡ ለትንሽ ነገር ብለው፣ ትልቁን ነገር አያበላሹ፡፡ ዘላቂ ሰላም በቀጠናው እንዳይኖር እንቅፋት አይሁኑ፡፡ የሰላምን፣ የውይይት፣ የመነጋገር በር አይዝጉ፡፡
አብይ አህመድና አራት ኪሎ የኦሮሙማ ኃይሎች አያዋጧቸውም፡፡ አሜሪካኖች እነ ማይክ ሃመር አያዋጧቸውም፡፡ ባለፈው ጦርነት አሜሪካኖች ከነርሱ ጋር ነበሩ፡፡ ሜዲያዎቻቸው ከነርሱ ጋር ነበሩ፡፡ የተባበሩት መንግስታት የጸጥታው መክር ቤት ከነርሱ ጋር ነበር፡፡ የአዉሮፓ ህብረት ከነርሱ ጋር ነበሩ፡፡ ግን አሁን ካሉበት ሁኔታ አላዳኗቸውም፡፡ የአፍሪካ ህብረት አያዋጣቸውም፡፡
የሚያዋጧቸው ለዘመናት አብሯቸው የኖረ፣ ከነርሱ ጋር የተዛመደ፣ የተዋለደ፣ የአማራው ማህበረሰብ ነው፡፡ ለትንሽ እገር ብለው ከወንድማቸው ጋር አይቃቃሩ፡፡ ከዚህ በፊት የሆነው ይበቃል፡፡ ከዚህ በኋላ በፍቅር፣ በይቅር መባባል፣ በመያያዝ አብሮ ማዳግ እንጂ በጦርነት መፈላለግ መቆም አለበት፡፡
አዎን ጀብደኝነታቸውና እብደታቸውን አቁመው፣ በአስቸኲአይ ከራያ ይውጡ፡፡ ራያን ጨምሮ እነ ወልቃይትን በተመለከተ፣ ሌሎች ማናቸውንም ጉዳዮች እንደ ወንድማማቾች ቁጭ ተብሎ መነጋገር ይቻላል፡፡ ሁሉንማ አሸናፊ ያደረገ መፍትሄዎች አሉ፡፡
(ይህን ስል አንዳንድ የትግራይ ወገኖች ሙገት የሚፈጥሩ ሊኖሩ ይችላሉ፡፡ እኔን ለመሞኢገት አትሞክሩ፡፡ ከራሳችሁ ጋር ተሟገቱ፡፡ ራሳችሁን ጠይቁ፡፡ ከስሜት በጸዳ መልኩ፡፡ የትርጋይ ህዝብ ያለበትን ሁኔታ በማብሰ፣ ያለፈው ጥፋት በማሰብ፣ ረጋ ብላችሁ አስተማማኝ ሰላም የሚመጣው። ለህዝብ የሚበጀው ምንድን ነው ብላችሁ ጥይቁ፡፡ ከራሳችሁ ተሟገቱ፣ ለራሳችሁ ጥያቄ ራሳችሁ ማልሽ ስጡ፡፡ እርግጠኛ ነን በኔ ሃሳብ ትስማማላችሁ)
ግርማ ካሳ
—