ዕድገት ወይስ ዉድመት? – ዶ/ር በቀለ ገሠሠ

ዶ/ር በቀለ ገሠሠ – ሰኔ 2014 ዓ/ም (drbekeleg@gmail.com)

1ኛ/ መንደርደሪያ፡

እጅጉን ግራ ገብቶኛል። እንቅልፍና ዕረፍት አጥቻለሁ። ብዞዎቻችሁም በዚህ ጭንቀት ዉስጥ እንደምትገኙ አልጠራጠርም። ባሁኑ ዘመን ሁሉም ዓለም (ምናልባት ከኢትዮጵያና ከዩክሬን በስተቀር) በዕድገት ላይ እየተረባረቡ ይገኛሉ። የአካባቢ የአየር ብክለት ለመቀነስ እየሞከሩ ይገኛሉ። ከኮሮና ወረርሺኝ ኪሣራ ለመዉጣት እየተፍጨረጨሩ ናቸዉ። የአገር ኢኮኖሚ በማሳደግ የሥራ ዕድሎች ለመክፈት፤ ለወጣቶች የትምህርት ዕድልና እንክብካቤ ለመስጠት፡ ወዘተ፤ በመሯሯጥ ላይ  ይገኛሉ።

በዉዲቷ አገራችን ግን የሚታየዉ ፍጹም ተቃራኒዉ ነዉ። ዘርና ሃይማኖት እየመረጡ መግደልና ማፈናቀል፤ ትምህርት ቤቶችንነና ንብረቶችን ማቃጠል፤ መዝረፍ፤ እስራት፡ ወዘተ እየተበራከቱ ይገኛሉ።

ትምህርት ቤቶችና የተማሪዎች መረጃዎች እየተቃጠሉ፤ ወጣቶችን ለጦርነት ወይም ለስደት እየዳረጉ ትምህርት ማስፋፋት ሆነ ዕድገት ማምጣት እንዴት ይቻላል? እንደዚሁም ንብረቶች፤ ማሳዎችና ከብቶች እየተቃጠሉና እየተዘረፍ እንዴት ስለዕድገት ማሰብ ይቻላል? ዜጋ በገዛ ሀገሩ በነፃ ተዟዙሮ መነገድ ካልቻለ እንዴት ከድህነትና ከእልቂት ሊተርፍ ይችላል? አሁን በዉጪ አገራት በገፍ ተበትነዉ የሚታዩ የኢትዮጵያ ወጣቶችን ስመለከት እንባዬ ይመጣል። እነዚህ በሀያ አካባቢ ዕድሜ ዉስጥ የሚገኙ ወጣቶችን ተቸግረዉና ጠዉልገዉ በየመንገዱ ሲንገላወዱ ማየቱ እጅግ በጣም ያሳዝናል። በዐረብ አገራት ዉስጥ በባርነትና በእስር ቤቶች ዉስጥ  እየማቀቁ የሚገኙትን ወገኖች ማየቱም እጅግ በጣም ያሰቅቃል። አገራችን ሰፊና ህዝባችን ብርቱ ሠራተኛ በሆነበት ዉስጥ ለምን ለነዚህ መከራዎች ልንዳረግ በቃን? ወገን እንደቅጠል እየረገፈና የአገሪቷ ሕልዉና በከባድ ፈተና ዉስጥ በወደቀበት ወቅት ዝም ብለን ማየት አይኖርብንም።

1ኛ/ አማራ የማንም ጠላት አይደለም

በየደረስኩባቸዉ ሰፈሮች ሁሉ ያየሁት የተለያዩ ጎሣዎች በመጋባት፤ በጉርብትና፤ በዕድር፤ በምዕመንነት፤ ወዘተ በሰላም ተሳስረዉ አብረዉ እንደኖሩ ነዉ። የባላባታዊዉንም ሥርዓት ብንወስድ የአማራ ብቻ እንዳልነበረ ታሪክ ቁልጭ አድርጎ ያሳያል። ሥርዓቱ በከፋም፤ በወለጋም፤ በወላይታም፤ በአፋርም፤ ወዘተ የነበረ ነዉ። የጂማዉ አባጂፋር 10000 ዜጎችን አስረዉ በባርነት ወደአረቦች ሊሸጡ ሲሉ አፄ ምኒልክ ተቆጥተዉ እንዳስቆሟቸዉ ታሪክ ይናገራል። በደቡብ አንድ ባላባት ሲሞት ሁለት ድሆች በህይወታዉ በአስከሬኑ ግራና ቀኝ አብረዉ እንደሚቀበሩ የሚናገሩ ታሪኮች አሉ።

ነገር ግን ዶ/ር መረራን ጨምሮ ብዙዎች እንደዘገቡት ለመሬት ላራሹና ለእኩልነት ትግል ከፍተኛዉን የህይወት መስዋዕትነት የከፈለው ዛሬ የተፈረደበት የአማራ ልጅ ነዉ። በዚያ አኩሪ የትግል ዘመን የ14ቱም ጠቅላይ ግዛት/ ክፍለሀገር ልጆች በዘርና በሃይማኖት ሳይለያዩ ባንድነት ነበር ታግለዉ አኩሪ መስዋዕትነት የከፈሉት። በጭቁኑ አማራና ትግሬ፤ አማራና ኦሮሞ፤ አፋርና ትግሬ፤ ወዘተ መካከል ምንም ልዩነትና ጠላትነት አልነበረም። አምባገነኖች ህዝቡን ከፋፍለዉ ለመግዛት በሚጠቀሙበት መርዘኛ ወጥመድ ዉስጥ መግባት የለብንም።

ዳሩ ግን የአምባገነን መሪዎችን ወንጀል ለመሸፈን ሲሉ የዚያን ዘመን ወጣቶችን በሙሉ ባንድ ላይ ለመጨፍለቅ የሚፈልጉ ካድሬዎች ሞልተዋል። በማንኛዉም ዘመን አርበኞች እንዳሉ ሁሉ ባንዳዎችም ሞልተዋል። በአፄ ቴዎድሮስ ዘመነ መንግሥት የእንግሊዝ ወራሪ ኃይሎችን መንገድ እየመሩ ያስመቷቸዉ ባንዳዎች ነበሩ። ለጣሊያ ፋሺስቶች ተገዝተዉ ከፍተኛ ጉዳት ያስደረሱ ባንዳዎች እንደነበሩ ከአርበኛዉ አባቴና ከታሪክ የተማርኩት ሃቅ ነዉ። ከወታደራዊዉ የደርግ አምባገነናዊ መንግሥት ጎን በመሰለፍ የንፁሐን ዜጎችን ደም እንደጎርፍ ያስፈሰሱ ባንዳ ካድሬዎች ነበሩ። ባንዳ ምን ጊዜም ለሆዱ እንጂ ለወገን አይሳሳም።

2ኛ/ የኦርቶዶክስ ሃይማኖት በጎ እምነትና ጥበብ በሰጠ ለምን ተጠላ?

ታሪክ ቁልጭ አድርጎ እንደሚያሳየዉ የኦርቶዶክስ ሃይማኖት ለኢትዮጵያና ለዓለምም ጭምር ከፍተኛ አስተዋጽኦ ያደረገ ግሩም ሃይማኖት ነዉ። የሌሎችን እምነት ያከብራል። የተቸገረዉንና የተሰደደዉን ይቀበላል። ለእመነት ብቻ ሳይሆን ለባህልና ለጥበብ እድገትም ከፍተኛ አስተዋጽኦ አድርጓል።

ዛሬ ግን በባልንጀራህ ላይ በሀሰት አትመስክር ብሎ ባስተማር በራሱ ላይ በሀሰት ሲመሰከርበት እናያለን። እናትህንና አባትህን አክብር ብሎ ባስተማር ዛሬ አባቶችና እናቶች በግፍ ሲገደሉና ሲቃጠሉ እናያለን። አትግደል ብሎ እያስተማረ ይገደላል። አታመንዝር ብሎ እያስተማረ ምግባረ ብልሹዎች በዝተዋል። አትስረቅ ብሎ እያስተማረ የሀገር ሀብት በገፍ ይመዘበራል። ባልንጀራህን እንደእራስህ ዉደድ  ብሎ እያስተማረ የጥላቻና የዘር ማጥፋት ወንጀል ሲንሰራፋ ይገኛል። የተራበ ማብላትን፤ የተጠማ ማጠጣትን፤ እንግዳ መቀበልን፤ ወዘተ እያስተማረ ህዝባችን ግን ሲፈናቀል፤ ሲሰደድና ሲማቅቅ ይታያል። ስለዚህ ከባዱ ችግሩ ያለዉ ከኦርቶዶክ እምነትና ተከታዮች ሳይሆን ከጨፍጫፊ አረመኔዎች ዘንድ መሆኑ ታዉቆ እርምት እንዲደረግ ማድረግ ይጠበቃል።

3ኛ/ ካለፉት ጥፋቶችና ወንጀሎች መማር እንዴት አቃታቸዉ?

ካለፉት የዓለም ነዉረኛ ታሪኮች መማር ይኖርብናል። ናዚ ጀርመኒ በተለይ በአዉሮፓ ላይ ያስከተለዉን አረመኔያዊ ጭፍጨፋ እናዉቃለን። ዛሬ ግን ከስህተቶቻቸዉ ተምረዉ የአዎሮፓ ሕብረትን መስርተዉ በከፍተኛ የኢኮኖሚ ዕድገትና ሰላም ዉስጥ ይኖራሉ። ፋሺስት ኢጣሊያም በወላጆቻችን ላይ ያስከተለችዉን አስነዋሪና አረመኔያዊ ጭፍጨፋ ምን ጊዜም አንረሳዉም። በሩዋንዳ የተካሄደዉ አስፈሪ የዘር ማጥፋት ዘመቻ ታሪክ አለ። እነርሱ ግን ዛሬ ተታርቀዉ ሰላም አዉርደዉ በጥሩ የኢኮኖሚ ዕድገት ላይ ይገኛሉ። ፋሺስቱ ደርግ የአገር መሪዎችን እንዴት አድርጎ እንደገደለ፤ በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ ወጣቶችን በቀይ ሽብር በወላጆቻቸዉ ፊት እንዴት እንደጨፈጨፈና የታወቁ ጄነራሎችን እንዳስረሸነና በመጨረሻ ሥልጣኑን ለሻቢያና ለወያኔ አስረክቦ ጣጣ ዉስጥ ከትቶን እንደፈረጠጠ ስንመለከት በጣም ያማል።  አሁን ከነዚያ ሁሉ አሳፋሪ ታሪኮች ተምረን ወደፊት መራመድ ሲገባን እነዚያን ጥፋቶች መድገሙና ማባባሱ ለማንም አይበጅም፤ ተያይዞ መጥፋትን ያስከትላል፤ ይዋል፤ ይደር እንጂ በሕግም ያስጠይቃል። ስለዚህ ሁኔታዎቹን ለማስተካከል እያንዳንዳችን የየአቅማችንን አስተዋጽኦ ማድረግ ይኖርብናል። በጎ ፈቃድ ካለ መፍትሔ መንገድ ይገኛል፤ በእግዚአብሔር ኃይል።

4ኛ/ የዉሸት ትርክቶችን የማረም ግዴታ አለብን

ተስፋዬ ገብረአብን የመሳሰሉት የሻቢያና ወያኔ ካድሬዎች የረጩት የዉሸት ትርክቶች ብዙ ጉዳቶች አድርሰዋል። በዘመነ መሳፍንት ምትክ ታላቅ ሀገር መልሶ የመገንባት ጥረት በእነ አፄ ቴዎድሮስና አፄ ዮሐንስ ተጀምሮ በአፄ ምኒልክ ዘመነ መንግሥት መሳካቱ ግልፅ ነዉ። በሂደቱ አንዳንድ ጉዳቶች የደረሱ ቢሆኑም ተልዕኮዉ ቀላል አልነበረም። ተመሳሳይ የዓለም ታሪኮችም ይሄንኑ ያሳያሉ። ሂደቱ ግን አንድነት መስርቶ ጠንካራ ህዝብ አድርጎ ከዉጪ ወረራ፤ ባርነትና ቅኝ ተገዢነት አዳነን። አፄ ምኒልክ ጡት አስቆራጭ አልነበሩም። ባንድ በኩል አፄ ምኒልክ ጡት ቆራጭ ናቸዉ እያሉ የዉሸት ትርክት እየረጩ ዛሬ በተግባር እየታየ ያለዉ ግን ጡት ሲቆረጥና ማህፀን ሲከፈት ነዉ። ዘርና ሃይማኖት እየመረጡ የዘር ማጥፋት ወንጀሎች የታዩት በቅርቡ ነዉ። እላይ በተራ ቁጥር 1 ስር እንደተገለፀዉ ጭቁን አማራ የማንም ዘር ጠላት ሆኖ አያዉቅም። ልክ እንደሌሎቹ በገዛ አገሩ በተለያዩ ቦታዎች ሰፍሮ ለብዙ ሺዎች ዓመታት የኖረ ደግ ህዝብ ነዉ። ስለዚህ ባለማወቅ በክፉ ካድሬዎች ተታልላችሁ ጉዳት ያደረሳችሁ ሰዎች ከትክክለኛ ታሪክ በመማር ከወንጀላችሁ ታቀቡ፤ ወጥታችሁ ህዝቡን ይቅርታ ጠይቁ። ነገር ግን የዉሸት ታሪክ መሆኑን እያወቃችሁ ለርካሽ ፖሊቲካ መጠቀሚያ ያደረጋችሁ የመንግሥት አካላት ብታርፉ ይሻላችኋል፤ ህዝቡ በደንብ እየነቃ ነዉና። በሕግም እንደሚያስጠይቃችሁ ተረዱ። የሞራል ግዳጅም ይኑራችሁ።

5ኛ/ ከዉድመት ይልቅ በእድገት ላይ እናተኩር

ደጋግሜ ለመግለፅ እንደሞከርኩት አገራችን ሰፊ ናት። የወንዙንና የሀይቆቹን ብዛት፤ የብዝሃ ሕይወትን ስፋትና የመልክአ ምድሩን አቀማመጥ ስንመለከት ገነት እራስዋ በኢትዮጵያ ምድር እንዳለች ያስመስላል። እነግብፅ አንድ እንኳን ወንዝ ሳይኖራቸዉ በኢኮኖሚ ከኛ ተሽለዉ ይገኛሉ።

ሆኖም ግን አፈራችን ጥበቃና እንክብካቤ በማጣቱ ምክንያት እየተሸነሸነ ይገኛል። የአካባቢዉ አየር ብክለትም ሁኒታዎቹን እያባባሰ ይገኛል።

ስለዚህ እርስ በርሳችን በመጨራረስ ፋንታ በግንባታ ላይ ብናተኩር ይሻላል። ልጆች ማስተማርና የተማሩ ወገኖችን ማሰለፍ ይጠበቃል። አፈሩንና አየሩን  መንከባከብ ይጠበቅብናል። ወንዞቻችንን በሙሉ በመጠቀም የመስኖ እርሻዎች ማስፋፋት ይኖርብናል።

እነዚህን ለመፈፀም የሰላም መስፈን ተቀዳሚነት የሚሰጠዉ እጅግ አስፈላጊ ጥያቄ ነዉ።

መንግሥት የህዝብን ደህነነት የማስጠበቅ ኃላፊነት ይጠበቅበታል። የመከላከያ ጦር ድንበርን መጠበቅና መከላከል ይጠበቅበታል። የፀጥታዉ ኃይል የህዝብ ወገን በመሆን የሁሉንም ዜጋ  ደህንነት የማስጠበቅ ታላቅ ኃላፊነት ይጠበቅበታል። የሃይማኖት መሪዎች ሃቁን የመመስከር፤ የማስተማር፤ የተጣላዉን የማስታረቅና ለሀገር ባንድ ላይ ቆሞ የመፀለይ ኃላፊነት ይጠበቅባቸዋል። የፖሊቲካ ቡድኖች ለሀገር አንድነት፤ ለሰላምና ዕድገት መታገል ይጠበቅባቸዋል። እያንዳንዱም ዜጋ ህዝብ ሲያልቅ፤ ሲፈናቀል፤ ሀገር ሲፈርስ ቁጭ ብሎ ማየት የለበትም። ሁሉም ንስሐ ገብቶ ለህዝቡና ለሀገሩ ሰላምና አንድነት መፀለይና መታገል ይጠበቅበታል። እግዚአብሔር ይጨመርበት።