Sport: ከመንደር ሱቅ ጠባቂነት እስከ የአለም ምርጥ አሰልጣኝነት

ከሊሊ ሞገስ
ፈርጉሰን የነገሱበት ሀሙስ
ያ ታሪካዊ ሀሙስ ነበር፡፡ በጠዋቱ ከሰፋፊዎቹ እስከ ታብሎይዶቹ፣ ከቢዝነስ ጋዜጦች የከረረ ፖለቲካ እስከሚያስተናግዱት ድረስ የሰር አሌክስ ፈርጉሰንን ፎቶግራፍ ማተም ግዴታ የሆነባቸው ይመስላል፡፡ ትልልቆቹ ከፊት ገፆቻቸው አልፈው ልክ 25 ዓመታትን ኖሮ በሞት እንደተለየ ሁሉ እንጎቻ የሚያካክለውን የአሰልጣኙን ምስል ‹‹ከ1986-2013›› የሚል ጉልህ ርዕስ አስከትለውበት አትመዋል፡፡
በወሲብ ቅሌቶች፣ በወንጀልና በዝነኞች የግል ህይወት ብርበራ የሚታወቀው ዘ ሰን እንኳን በሽፋን ገፁ ላይ በሜንጦ የተንጠለጠለ የፀጉር ማድረቂያ ማሽን በማተም የአንጋፋውን ስኮትላንዳዊ የሚያንቧርቅ ቁጡ ባህሪይ ዘመን ማብቃቱን ለመግለፅ ሞክሯል፡፡ ዘ ሰን በየዕለቱ በገፅ 3 ላይ በከፊል ራቁት የሚታዩ ቆነጃጅትን ምስል ማተሙ የአስርት ዓመታት ልማዱ ነበር፡፡ ሐሙስ ጠዋት ግን አማላዮ ሞዴሎች ለሰር አሌክስ ቦታውን ለቀው ወደ ገፅ 9 ሄደዋል፡፡
ዘ ታይምስ የተሰኘው የተከበረ ጋዜጣ ባለ 12 ገፅ ተጨማሪ መፅሔት ለአንባቢዎቹ ያቀረበ ሲሆን ‹‹እግርኳስን የቀየረው ሰው›› በሚል ሙሉ ለሙሉ ለፈርጉሰን አውሎታል፡፡ ቴሌግራፍ እንዲሁ በ16 ገፁ የአሰልጣኙን የዩናይትድ ቆይታ ስኬት፣ ውዝግብና የኃላፊነት ፍፃሜ ተርኳል፡፡ 20 ገፆቹን ሙሉ ለእርሳቸው ያበረከተው ጋርዲያን ‹‹ሰር አሌክስ›› የሚለውን የዩናይትድን ታላቅ ሰው የክብር መጠሪያ ብቻ በትልቁ በርዕስነት መፃፉን መርጧል፡፡ ጋርዲያን የፈርጉሰን ምስል የሰፈረበትን ቲሸርት በ20 ፓውንድ ለገበያ አቅርቧል፡፡ ሁሉም ጋዜጦች የሰር አሌክስን የኋላ ህይወት ለመተረክ ፊታቸውን ወደ ግላስጎው አዙረዋል፡፡ የስኬታቸውን መነሻ ስረ መሰረት ለማግኘት ገና በ16 ዓመታቸው ከትምህርት ቤት የተለዩት፣ በወደብ ሰራተኛነት ያሳለፉትና በወጣትነታቸው ፕሮፌሽናል እግርኳስ ተጨዋች እስኪሆኑ ድረስ የመንደር ሱቅ ጠባቂ ስለነበሩት ፈርጉሰን ፅፈዋል፡፡ የሚያስፈራና ቁጡ ባህሪይ እንዳላቸው ሁሉም ተስማምተውበታል፡፡ ፈርጉሰን ወደ ማንቸስተር ዩናይትድ ሲመጡ ክለቡ በ31 ሚሊዮን ፓውንድ ገና መሸጡ ነበር፡፡ ከአሰልጣኝነታቸው የመልቀቃቸውን ዜና ይፋ ሲያደርጉ ግን የ2.2 ቢሊዮን ዶላር ዋጋ ይዟል፡፡ ይህን አስደናቂ ስኬት የስነ ፅሑፍ ጥበብ በወለዳቸው ገለፃዎች ያልዳሰሰ የለም፡፡ የሊጉ ጨዋታዎች ሊጠናቀቁ ሲቃረቡ ጠቋሚ ጣታቸውን ሰዓታቸው ላይ አሳርፈው የመስመር ዳኞችን የሚሞግቱት፣ አገጫቸው የሚሰነጠቅ እስኪመስል ማስቲካ የሚያኝኩትና ሲሳካም ሁለት እጆቻቸውን ወደ ላይ አንስተው በመፈንጠዝ ረዳቶቻቸውን የሚያቅፉት ባለሙሉ ልብስ አዛውንት ከፕሪሚየር ሊጉ ምስል መታጣታቸው በሀዘን ተገልጿል፡፡
ሰር አሌክስ ለሚዲያውም ‹‹አምባገነን›› የሆኑባቸው ጊዜያት አሉት፡፡ ምቾት የማይሰጧቸውን ጥያቄዎች ያቀረቡ ጋዜጠኞችን ከእርሳቸው ጋዜጣዊ መግለጫዎች አግደዋል፡፡ ልጃቸው ከማንቸስተር ዩናይትድ ጋር የሚያስጠረጥር የቢዝነስ ስራ ሰርቷል ሲል ከዘገበው ቢቢሲ ጋር ለረጅም ጊዜ ተቃቅረው ቃለ ምልልስ ከልክለው ኖረዋል፡፡ ለረጅም ዓመታት ‹‹ጡረታ የሚወጡት መቼ ይሆን?›› ሲሉ የጠየቁት ጋዜጠኞች ጥያቄያቸው በድንገት መልስ ሲያገኝ የፈርጉሰንን ደካማ ጎን ከመግለፅ ይልቅ በሰውዬው ዋጋ የማይተመን ስኬት ላይ አነጣጥረዋል፡፡
ከእንግሊዝ ውጭ እግርኳስን ከዕለታት አንድ ቀን የሚያስታውሱት የአሜሪካ ጋዜጦች እንኳን የታላቁን የስፖርት ሰው ጡረታ ዜና በፊት ገፆቻቸው ላይ አስፍረዋል፡፡ የእግርኳስ ፍቅር እምብዛም በሆነባት ሀገር ቁጥር 1 የሆነው ጋዜጣ ኒውዮርክ ታይምስ እንኳን አልዘነጋቸውም፡፡ በተለያዩ አህጉራት የሚታተመው ፋይናንሺያል ታይምስ የፈርጉሰንን የ27 ዓመታት አገዛዝ ውጤታማነት አብራርቷል፡፡ ከኒውዮርክ ማንሃተን እስከ ሆንግ ኮንግ የመልቀቃቸው ዜና ጉልበት ነበረው፡፡ በእውቁ የአሜሪካ መጽሔት ኒውዮርከር ላይ የሀገሬው ሰው ‹‹ሶከር›› ስለሚለው እግርኳስ የተፃፈ ሀገር ማግኘት ብርቅ ነገር ቢሆንም የፈርጉሰን ዜና ግን አብይ ርዕስ ሆኖበታል፡፡ የፍሎሪዳዎቹ ቢሊየነሮች የግሌዘር ቤተሰቦች ማንቸስተር ዩናይትድን በገቡበት ወቅት ከፈርጉሰን ጋር ቃለ ምልልስ ለመስራት ወደ ኦልድትራፎርድ የተጓዘው የመጸሔቱ ዘጋቢ ከአሰልጣኙ ጋር ያሳለፉትን የጥያቄና መልስ ጊዜ ማስታወሻውን ጽፏል፡፡ ‹‹በእንግድነት መቀበያው ክፍል ከተጨዋቾቻቸው ጋር ሲያወሩ አየኋቸው፡፡ ቱታ ለብሰው የፕላስቲክ ውሃ ይዘዋል፡፡ ወደ እኔ መጥተው በቃለ ምልልሱ ክፍል ቁጭ ስንል ግን ሰውየው ብልህ መሆናቸውን ተረዳሁ፡፡ በዘርፉ ብዙ እውቀት ተሞልተዋል፡፡ ሰማያዊው አይናቸው ግን ቆዳን በስቶ የሚገባ ሰቅጣጭ እይታ አለው፡፡ ጥያቄዬን ከመመለሳቸው በፊት ጥቂት ትንፋሽ ወሰዱ፡፡ ዝምታቸው ፍርሃት ይለቃል፡፡ ‹ከሰፈሬ መጥተህ ለምን ነገር ትፈልገኛለህ? ይህ የእኔ ግዛት ነው› የሚል መልዕክት የሚያስተላልፍ ይመስላል፡፡ ዙሪያዬን ተመለከትኩ የወለቀ ጫማ አልነበረም፡፡››
የኒውዮርክ ዘጋቢ ለቃለ ምልልስ ከፈርጉሰን ጋር የተፋጠጠበት ወቅት የአሰልጣኙና የዴቪድ ቤካም ውዝግብ ወሬ ያልተሳበት ጊዜ ነበር፡፡ በንዴት የጦፉት ፈርጊ የመጫወቻ ጫማ ወርውረው የዴቪድ ቤካምን ቅንድብ ሰንጥቀው የተጫዋቹ ቁስል ስፌት አስፈልጎት እንደነበር ይታወሳል፡፡
የጋዜጠኛው ቃለ ምልልስ ርዕሰ ጉዳይ ግሌዘር የገጠማቸውን የደጋፊዎች ተቃውሞ የተመለከተ ነበር፡፡ ፈርጉሰን የአሜሪካውያኑን ባለሀብቶች በመደገፋቸው የማይናቅ ቁጥር ባላቸው የዩናይትድ ደጋፊዎች ዘንድ ቅሬታን ፈጥረዋል፡፡ ሰውዬው የተገኙበትን የሰራተኛ መደብ አስተሳሰብ አዋርደዋል በሚል ተተችተዋል፡፡ ሶሻሊስት አመለካከታቸውን ሳይቀር ተቃርነዋል ቢባልም እስከ መጨረሻው ድረስ ከአሜሪካውያኑ ጎን ቆመዋል፡፡ ፈርጉሰን አይሳሳቱም ብለው የሚያምኑቱ ተቃውሟቸውን ጋብ አድርገዋል፡፡
ሰር አሌክስ በዚህ ፈተና ብቻ አላለፉም፡፡ በማንቸስተር ዩናይትድ አለቃነት የቆዩባቸው ዓመታት አሮጌውንና ዘመናዊውን ጊዜ ያገናኙ ናቸው፡፡ ከሳተላይት አብዮት እስከ ክፍያ ቴሌቪዥን ድረስ ከሀገር ውስጥ ተፅዕኖ እስከ ዓለም አቀፍ ዝና ድረስ ተመልክተዋል፡፡ ማንቸስተር ዩናይትድን በጠጪዎች ከተሞላ ክለብነት አንስተው በኒውዮርክ ስቶክ ኦክስቴንጅ ድረስ እስከደረሰ ግዙፍ ተቋምነት ድረስ አሳድገውታል፡፡ በዚህ ሂደት የአካዳሚ ሰልጣኝ ህፃናትን ወደ ኮከብነት ከፍ አድርገዋል፡፡ የዲሲፕሊን መመሪያቸውን የጣሱ ተጨዋቾችን ለመቆጣጠር በውድቅት ሌሊት እሰከ ንጋት ሊቆይ የታሰበ የተጨዋቾች ፓርቲን በርግደው ገብተዋል፡፡ በቡድናቸው ውስጥ ጥብቅ የአመጋገብ ስርዓት አስርፀዋል፡፡ የአካል ብቃት ባለሙያዎችን ቀጥረዋል፡፡ ዘመናዊነቱ ተነግሮ የማያልቅ የልምምድ ማዕከል አቋቁመዋል፡፡ የፖሊሲያቸውን ቀይ መስመር ለተላለፉት የመውጫ በሩን አሳይተዋል፡፡
በዝና ልባቸው ያበጠ ቱጃር ተጨዋቾችን ፀጥ ለጥ አድርጎ በመግዛት ለውጤት ማሰለፍ እንደሚቻል የፈርጉሰን ዘመን ተሞክሮ ያረጋግጣል፡፡ ከራቪያ ቢሊየነሮች እስከ ባህረ ሰላጤው ከበርቴዎች ድረስ የፈርጉሰንን የውጤታማነት ጉዞ ሊገቱ ሞክረዋል፡፡ ሃብታሞቹ የፈርጊን የፕሪሚየር ሊግ ዘውድ ነቀነቁት እንጂ እሰከወዲያኛው አላወረዱትም፡፡ ሰር አሌክስ ግን የሌሎችን ዘውድ መገርሰስ ይችሉበታል፡፡ የ45 ዓመቱ ፈርጉሰን በአዲስ ሹመኛነት ወደ ኦልድትራፎርድ ሲመጡ የሊቨርፑል ኃያልነት ጣሪያ የነካ ነበር፡፡ ዛሬ ግን የሊቨርፑል ኃያልነት የኋላ ታሪክ ነው፡፡ ‹‹የማንቸስተር ዩናይትድ ደጋፊ ካልሆንክ በስተቀር ፈርጉሰን የሚወደዱ ሰው አይደሉም›› ይላል በሊድስ ከተማ ተወልዶ ያደገ አንድ ጋዜጠኛ፡፡ ስለምን አይነት ጥላቻ እያወራ መሆኑ ይግባችሁ፡፡ ‹‹አንዳንድ ጊዜ በብስጭት ያሳብዱኛል፡፡ በተለይ በጨዋታዎች ማገባደጃ ላይ ከወንበራቸው ተነስተው ከዳኞች ጋር ሲጨቃጨቁ ጨርቄን ሊያስጥሉኝ ምንም አይቀራቸውም፡፡ ነገር ግን በምስጢር የፈርጉሰን አድናቂ ነኝ፡፡ ለእርሳቸው በቂም የታጀበ ክብር አለኝ››
ሰር ማት በዝቢም እንዲሁ ነበሩ፡፡ በተጋጣሚ ደጋፊዎች የማይወደዱና በ1960ዎቹ ማንቸስተር ዩናይትድን ለተደራራቢ ክብር ያበቁ ታላቅ አሰልጣኝ ናቸው፡፡ በአውሮፕላን አደጋ በርካታ ተጨዋቾቻቸውን በሞት መነጠቃቸው ከአውሮፓ ሻምፒዮንነት አላገዳቸውም፡፡ ሰር ማት እና ሰር አሌክስ ስኮትላንዳዊ ናቸው፡፡ በአንድ ወቅት እውቁ ጂኪው መጽሔት ለፈርጉሰን ይህን ጥያቄ አቅርቦላቸው ነበር፡፡
‹‹የስኮትላንድ ምዕራባዊ ግዛት በርካታ ታላላቅ አሰልጣኞችን የሚያፈራው ለምንድን ነው?››
ፈርጉሰን መለሱ፡፡
‹‹ግላስኮአዊያንና የምዕራብ ስኮትላንድ ሰዎች በአስቸጋሪ የአየር ሁኔታ ያደጉ ናቸው፡፡ እርጥብ፣ ቀዝቃዛ እና ምህረት የለሽ ብርድ አለው፡፡ አንድ የፌብርዋሪ ጠዋት በፍራንሴብራ ወደብ ተገኝተህ ታውቃለህ?›› ፈርጉሰን ጥያቄያቸውን በጥያቄ መለሱ፡፡ ልጅነታቸውን ያሳለፉበት የመርከብ ፋብሪካ የሚገኝበትን የባህር ዳርቻ መጠቆማቸው ነበር፡፡ በቦታው የብረት ቅዝቃዜ ጣቶችን እንደ እሳት የሚያቃጥል መሆኑን ለጋዜጠኛው ነገሩት፡፡ ‹‹ስትኖርበት ትወደው ይሆናል፡፡ ነገር ግን አስቸጋሪው አየር ያንተን የግል ባህሪይ የመለወጥ አቅም አለው›› ሲሉ መልሳቸውን ቀጠሉ፡፡ ጠያቂውም ዝም አላለም፡፡
‹‹ታዲያ አየሩ ለሰዎቹ ምን የሚሰጣቸው የተለየ ነገር አለ?››
የፈርጉሰን አጭርና ግልፅ መልስ ለቃለ ምልልሱ ማሳረጊያ አበጀለት ‹‹ትጋት!››
በዚህ አስገራሚው ሐሙስ ማንቸስተር ዩናይትድ ፈርጉሰንን በሌላ ስኮትላንዳዊ መተካቱን አስታውቋል፡፡ ዴቪድ ሞዬስን፡፡ የዩናዩትድ ደጋፊዎች ሞዬስ በደም ስራቸው ውስጥ ‹‹ብረት›› እንዲኖር ይፈልጋሉ፡፡ ሽግግሩ አጭርና ያልታሰበ ነበር፡፡ የቀድሞው ፈርጉሰን በወጡበት በር፣ የመጪው ጊዜ ሞዬስ ገብተውበታል፡፡